Józef Wittlin

Nie do Lwowa tęsknimy po latach rozłąki, lecz do siebie samych we Lwowie.

– J. Wittlin, Mój Lwów

Zainteresowanie życiem i twórczością Józefa Wittlina zawdzięczam prof. Łukaszowi Tischnerowi oraz prof. Wojciechowi Ligęzie, profesorom Wydziału Polonistyki UJ, którzy w niezwykle sugestywny sposób zaprezentowali mi wartości artystyczne i moralne płynące z postawy oraz twórczości autora Soli ziemi. Studencki zachwyt nad dorobkiem Józefa Wittlina zaowocował obroną prac licencjackiej oraz magisterskiej, poruszających różne aspekty twórczości pisarza.

W pracy licencjackiej udowadniałem wyjątkowe walory literackie Mojego Lwowa na tle emigracyjnej literatury wspomnieniowej, w pracy magisterskiej natomiast badałem podłoże biograficzne franciszkańskiej postawy pisarza oraz dekonstruowałem pozorne sprzeczności w jego życiu, np. decyzję o dobrowolnym wstąpieniu do armii austro-węgierskiej w czasie I wojny światowej.

Aktualnie pod kierunkiem prof. Mateusza Antoniuka przygotowuję rozprawę doktorską na temat procesu tekstotwórczego Wittlina, która ma wyjaśnić praktykę twórczą pisarza oraz powody niezrealizowania wielu literackich pomysłów.

W swoich badaniach jako pierwszy zwróciłem uwagę na korzyści z opracowywania rękopisów pisarza metodą francuskiej krytyki genetycznej, ukazującej procesy powstawania tekstów literackich. Również jako pierwszy badacz po ponad 100 latach wydobyłem na światło dzienne i omówiłem zapomniany wiersz pisarza na temat Lwowa zatytułowany Ballada anielska.

W ramach współpracy i przyjaźni z Elżbietą Wittlin-Lipton, córką Józefa Wittlina, przyczyniłem się do powstania japońskiego przekładu Soli ziemi poprzez odnalezienie i skontaktowanie się z tłumaczem. Podejmuję działania mające na celu wznowienie książki Hiroszima Johna Herseya, przetłumaczonej przez Wittlina i wydanej w komunistycznej Polsce z pominięciem znaczącego, odautorskiego komentarza Kapliczka nieczystego sumienia (co przyczyniło się do podjęcia przez pisarza decyzji o pozostaniu na emigracji w Stanach Zjednoczonych). Ponadto stale zaopatruję córkę Józefa Wittlina w teksty i opracowania ukazujące się w Polsce na temat twórczości jej ojca. Stale dzielę się z nią efektami własnej działalności naukowej.

Kolekcjonuję ponadto pierwodruki dzieł Józefa Wittlina – w moich zbiorach znajdują się m.in. pierwsze wydania Hymnów oraz pierwodruk Soli ziemi z odautorską dedykacją.

Z mojej inicjatywy w marcu 2023 roku na Wydziale Polonistyki UJ odbył się panel naukowy poświęcony twórczości Józefa Wittlina, w ramach którego zaprezentowałem najnowsze ustalenia dotyczące Raptus Europae – nieukończonej książki pozostawionej przez Wittlina w rękopisie.

Trwają aktualnie przygotowania do ogólnopolskiej konferencji naukowej z okazji 50. rocznicy śmierci Józefa Wittlina. Organizatorem konferencji jest Katedra Historii Literatury Polskiej XX Wieku UJ. Więcej informacji wkrótce.

Moje publikacje dotyczące Józefa Wittlina

Popularyzacja wiedzy o Józefie Wittlinie:

Poza działalnością naukową, popularyzuję wiedzę o Józefie Wittlinie również poprzez media cyfrowe.

Świadomy rosnącego znaczenia nowych mediów w popularyzacji nauk humanistycznych i literatury pięknej oraz ich potencjału do angażowania szerokiego grona odbiorców, uruchomiłem autorski profil Józefa Wittlina na Instagramie. Wprowadzenie pisarza w medium typowe dla XXI wieku pozwala łączyć archiwalne materiały z nowoczesnymi formami przekazu i dotrzeć do czytelników spoza środowiska akademickiego.

Projektem towarzyszącym będzie strona internetowa. Zgromadzi ona dorobek Wittlina, obszerną bibliografię oraz cyfrowe wersje jego utworów, wykorzystując w tym celu najnowsze osiągnięcia humanistyki cyfrowej – od wygodnego w obsłudze porównywania wariantów tekstów po interaktywne wizualizacje ich różnic.

Autorski profil na Instagramie popularyzujący twórczość Wittlina

Autorski portal na temat życia i twórczości Józefa Wittlina